Hazır kahve, makula dejenerasyonu riskini yedi kat artırarak görme kaybına davetiye çıkardı. Çinli bilim insanlarının çarpıcı araştırması, bu popüler içeceğin göz sağlığı üzerindeki gizli tehlikesini ortaya koydu.
Göz retinasının merkezi kısmı olan makulanın hasar görmesiyle ortaya çıkan bu hastalık, ileri yaşlarda okuma, araç kullanma ve yüz tanıma gibi günlük aktiviteleri ciddi şekilde zorlaştırdı.
Araştırma, hazır kahve tüketen bireylerin AMD'ye yakalanma olasılığının, diğer kahve türlerini tercih edenlere kıyasla yaklaşık yedi kat daha yüksek olduğunu gösterdi.
BİLİMSEL VERİLER ALARM VERİYOR
Çin'in önde gelen oftalmologlarından Dr. Qi Jia liderliğinde yürütülen çalışma, İngiltere Biyobankası ve Finlandiya'daki FinnGen konsorsiyumundan elde edilen genetik verilere dayanıyor.
Araştırmacılar, katılımcıların doğrudan kahve tercihlerini incelemek yerine, genetik yapılarının hangi kahve türünü tercih etmeye yatkın olduğunu analiz etti. Bulgular, hazır kahve tüketimine genetik eğilimi olan bireylerde "kuru tip" AMD riskinin %692, "yaş tip" AMD riskinin ise %159 oranında arttığını ortaya koydu.
Kafeinsiz kahve tüketenlerde ise kuru tip AMD riskinde %80'lik bir artış gözlense de, bu veri istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı.
Dr. Jia, hazır kahvenin üretim sürecinde yüksek sıcaklık işlemleri sonucu oluşan akrilamid adlı kimyasalın bu riskin temel nedenlerinden biri olabileceğini belirtti.
Akrilamid, kan dolaşımı yoluyla retinaya ulaşarak makula bölgesinde hasara yol açabiliyor. Bu durum, özellikle 50 yaş üzeri bireylerde ciddi görme kayıplarına zemin hazırladı.
UZMAN GÖRÜŞLERİ: RİSK GRUPLARI VE ÖNERİLER
Dünyaca ünlü oftalmolog ve retina uzmanı Prof. Dr. Emily Chew, Ulusal Göz Enstitüsü'nde (NEI) yaptığı değerlendirmede, bu bulguların göz sağlığı açısından kritik bir uyarı niteliğinde olduğunu vurgulayarak, "Hazır kahve, modern yaşamın vazgeçilmezi gibi görünse de, içerdiği kimyasallar göz sağlığını tehdit edebilir. Özellikle ailesinde AMD öyküsü olanlar, sigara kullananlar, hipertansiyon hastaları ve açık renk gözlü bireyler daha yüksek risk altında" dedi.
Chew, düzenli göz muayenesi ve Amsler testi gibi basit tarama yöntemlerinin erken teşhis için hayati önem taşıdığını ekledi.
Dr. Pearse Keane ise, hazır kahvenin potansiyel risklerine karşı daha az işlenmiş kahve türlerinin tercih edilmesi gerektiğini önererek, "Filtre kahve veya taze çekilmiş kahve, akrilamid oluşumunu minimize ederek daha güvenli bir seçenek sunabilir" dedi.
Keane, sağlıklı bir diyetin de AMD riskini azaltmada etkili olduğunu belirtti.
Yeşil yapraklı sebzeler, balık ve lutein içeren gıdalar, makulanın korunmasında önemli bir rol oynadı.
MAKULA DEJENERASYONU NEDİR?
Yaşa bağlı makula dejenerasyonu, genellikle 50 yaş üzeri bireylerde görülen ve merkezi görmeyi etkileyen bir retina hastalığı.
Hastalık, "kuru" ve "yaş" olmak üzere iki farklı tipte ortaya çıkıyor. Kuru tip, retina altında metabolik artıkların birikmesiyle yavaş ilerlerken, yaş tipte anormal damar oluşumları ve sızıntılar nedeniyle görme kaybı daha hızlı ve ciddi oluyor.
Hastalığın belirtileri arasında bulanık görme, düz çizgilerin dalgalı görünmesi, renklerin soluklaşması ve görme alanında karanlık lekeler yer aldı. Erken teşhis, görme kaybını yavaşlatmak için kritik önem taşıyor.
NE YAPMALI?
Uzmanlar, özellikle risk grubundaki bireylerin hazır kahve tüketimini sınırlandırmasını ve daha az işlenmiş kahve türlerine yönelmesini önerdi. Ayrıca, sigara kullanımından kaçınmak, düzenli göz muayenesi yaptırmak ve antioksidan açısından zengin bir diyet benimsemek, AMD riskini azaltmada etkili yöntemler arasında yer aldı.
Dr. Jia, "Bu bulgular kesin yargılar için yeterli değil, ancak kahve tüketim alışkanlıklarını gözden geçirmek için güçlü bir neden sunuyor" diyerek daha kapsamlı araştırmalara ihtiyaç olduğunu vurguladı.
GÖZ SAĞLIĞINIZ İÇİN BİLİNÇLİ SEÇİMLER
Hazır kahvenin pratikliği, milyonlarca insanın günlük yaşamında önemli bir yer tutuyor. Ancak bu yeni araştırma, bu alışkanlığın göz sağlığı üzerindeki potansiyel risklerini gözler önüne serdi.
Bilim dünyası, hazır kahve tüketiminin makula dejenerasyonu üzerindeki etkilerini daha derinlemesine incelemeye devam ederken, uzmanlar şimdiden tüketicileri daha sağlıklı alternatiflere yönelmeye çağırdı.
Göz sağlığınızı korumak için kahve seçiminizi yeniden değerlendirme zamanı gelmiş olabileceğinin altı çizildi.
