Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'ne (CDC) aşı önerileri sunan Bağışıklama Uygulamaları Danışma Komitesi'nin (Acip) başkanı, yenidoğanlar için hepatit B aşılarının daha ileri bir tarihe ertelenmesi konusunda komitesinin oy kullanacağını açıklamıştır. Panelin bu önemli kararı Perşembe günü alması beklenmektedir. Bu gelişme, 1991 yılından bu yana doğumdan hemen sonra uygulanan aşılama programının değiştirilmesi anlamına gelmektedir.
Hepatit B aşısının tarihçesi ve başarısı
ABD, 1991 yılında çocuklara doğumda hepatit B aşısının ilk dozlarını vermeye başlamıştır. Otuz yılı aşkın süredir devam eden bu uygulama, istatistiksel olarak çok başarılı sonuçlar ortaya koymuştur. Veriler, hepatit B aşılarının çocukluk çağı enfeksiyonlarının sayısını yüzde 95 oranında azalttığını ve tahmini 90 bin ölümü önlediğini göstermektedir. Bu rakamlar, aşılama programının ne kadar etkili olduğunu ve toplum sağlığı açısından ne denli önemli bir rol oynadığını açıkça ortaya koymaktadır.
Hepatit B, vücut sıvılarıyla doğrudan temas yoluyla yayılan ve karaciğer kanseri, karaciğer yetmezliği ve siroz gibi ciddi karaciğer hastalıklarına neden olabilen bir enfeksiyondur. Hamile kişiler de doğum sırasında virüsü yenidoğanlara bulaştırabilmektedir. Bu durumda, karaciğere zarar verebilecek kronik enfeksiyonlar gelişebilmektedir. Aşılama programı sayesinde bu riskler önemli ölçüde azalmıştır.
Hepatit B aşısının ertelenmesinin potansiyel riskleri
Northwestern Üniversitesi Feinberg Tıp Fakültesi'nde Küresel Bulaşıcı ve Yeni Ortaya Çıkan Enfeksiyon Hastalıkları Merkezi direktörü Claudia Hawkins, hepatit B aşısının uygulanmasında iki aylık bir gecikmenin bile çok ciddi sonuçlar doğurabileceğini belirtmiştir. Hawkins'in açıklamasına göre, bu tür bir gecikme, söz konusu çocuklar yaşlandıkça karaciğer hastalığı ve karaciğer kanserinden yüzlerce ek ölümle sonuçlanabilmektedir. Sağlık uzmanları, hepatit B aşısının ertelenmesinin aşılar sayesinde çok daha az yaygın hale gelen bir virüse tüm çocukları maruz bırakma riskini taşıyabileceğini vurgulamaktadırlar.
Hepatit B ile yaşayan bireyler ve halk sağlığı uzmanları, bu hamlenin ciddi bir gerileme olduğunu düşünmektedir. Virüsle enfekte olan çoğu insanda semptom bulunmadığı için, enfeksiyonlarının farkında olmayan kişiler bulunmaktadır. Bu durum, tanısız ve tedavisiz olarak yaşayan insanların sayısını artırmakta ve hastalığın yayılma riskini yükseltmektedir.
Hepatit B'nin sessiz ilerleyişi ve uzun vadeli etkileri
John Ellis, 16 yaşındayken sık karın ağrılarının beklenmedik bir teşhise yol açtığını deneyimlemiştir. Annesi doktora gitmelerini önermiş ve bir dizi testin ardından sonuçlar ortaya çıkmıştır: Ellis hepatit B'ye yakalanmıştı. ABD'nin doğumdan hemen sonra virüse karşı evrensel olarak aşılama yapmaya başlamasından sadece bir yıl önce, 1990'da doğan Ellis, 12 yaşında aşı olmadan önce virüsü kapmıştı. Hemşire olan annesi bile bu sonuçtan şaşırmıştır.
Phil Shin, yıllarca ortaokuldan önce bir doktor ziyareti sırasında hepatit B teşhisi konana kadar virüsle yaşamıştır. Kısa süre sonra, iki kardeşinin de virüse sahip olduğunu, ayrıca annesinin ve annesinin annesinin de, hepsinin aşıdan yıllar önce doğduğunu keşfetmiştir. Koşucu olan Shin, 48 yaşına kadar semptomsuz yaşamıştır. Ancak doktorlar karaciğerinde 'raket topu büyüklüğünde bir tümör' bulmuşlardır. Acil ameliyat olmasına rağmen kanser geri dönmüş ve sonunda bir arkadaşının yardımıyla karaciğer nakli olmuştur.
Helen Ouyang'ın babası, hepatit B sonucu son aşama karaciğer kanseri teşhisi konmadan önce sadece yorgunluk gibi belirsiz semptomlar göstermiştir. Üç gün içinde ölmüştür. Ouyang sadece üç yaşındaydı. Columbia Üniversitesi Irving Tıp Merkezi'nde acil tıp doktoru olan Dr. Ouyang, bu deneyimi New York Times'da yayınlanan bir makalede anlatmıştır.
Hepatit B tedavisi ve yaşam kalitesi zorlukları
Hepatit B için bir tedavi bulunmamaktadır. İlaçlar hastalığın yönetilmesine yardımcı olmakta, viral sayısını düşürmekte ve semptomsuz yaşamı mümkün kılmaktadır. Ancak Ellis, romantik partnerlere potansiyel olarak virüsü bulaştırabileceğini açıklamak gibi başka zorluklar olduğunu belirtmiştir. Virüsle yaşayan insanlar genellikle yüksek düzeyde damgalanma, sosyal izolasyon ve gelecekteki sağlıkları hakkında endişe bildirmektedir.
Bay Shin, insanların bazen hepatit B'nin sadece güvenli olmayan cinsel ilişki veya uyuşturucu kullanımı yoluyla bulaştığını varsaydığını söylemiştir. Ancak onun ve ailesinin durumunda, bu tamamen kontrollerinin dışında gerçekleşmiştir. Virüs sadece annelerinden onlara geçmiştir. Bu durum, hastalığın stigmatizasyonunun ne kadar yanlış ve zararlı olduğunu göstermektedir.
Aşılama kararının geleceği ve sağlık politikası
ABD, yakında yenidoğanlar için hepatit B'ye karşı aşılamaların artık önerilmediği bir zamana geri dönebilir. Bu potansiyel değişiklik, otuz yıldan fazla süredir uygulanan başarılı bir halk sağlığı politikasının tersine çevrilmesi anlamına gelmektedir. Sağlık uzmanları, bu kararın toplum sağlığı açısından ciddi sonuçlar doğurabileceğini ve hepatit B enfeksiyonlarının tekrar artabileceğini uyarmaktadırlar. Komitesinin Perşembe günü alacağı karar, ABD'nin aşılama politikasının geleceğini belirleyecektir.