Hızlı kilo verme vaadi veren ve TikTok gibi sosyal medya platformlarında viral olan Molecule adlı haplar, gençler arasında giderek daha popüler hale geliyor. Ancak bu ürünlerin arkasında rahatsız edici bir gerçek yatıyor: Molecule, uluslararası düzeyde yasaklanmış bir bileşik olan sibutramin içeriyor ve bu madde ciddi sağlık tehlikeleri barındırıyor.
Sibutramin nedir ve neden yasaklandı?
Sibutramin, başlangıçta Reductil adı altında reçeteyle satılan ve insanların kilo vermesine yardımcı olmak için yaygın olarak kullanılan bir ilaçtır. Bu madde, beynin açlık hissini kontrol eden bölgesinde serotonin ve noradrenalin seviyelerini artırarak çalışır. Böylece insanlar daha hızlı doyum hissederek daha az yemek tüketirler. Ayrıca vücudun enerjiyi yakma hızını hafifçe artırarak metabolizmanın yavaşlamasını engeller ve kilo kaybının sürdürülmesini kolaylaştırır.
Yapılan araştırmalarda, fazla kilolu veya obez kişiler sibutramin kullanırken kalori alımını azaltıp düzenli egzersiz yaptıklarında vücut ağırlıklarının yüzde 5 ile 10'unu kaybetmiştir. Ancak zamanla ilacın ciddi kalp sorunları riskini artırdığına dair kanıtlar ortaya çıkmaya başladı. 2010 yılında yapılan Scout adlı büyük çalışmanın sonuçları yayınlandıktan sonra, Avrupa İlaç Ajansı sibutraminin reçete edilmesine izin vermeyi durdurdu. Bu araştırma, ilacın özellikle kalp sorunları olan kişilerde kalp krizi ve felç riskini önemli ölçüde artırdığını göstermiştir. ABD ve Birleşik Krallık'ın ilaç düzenleyicileri de risklerin faydalardan ağır bastığını belirterek aynı kararı almış ve sibutramini genel kullanım için çok tehlikeli olarak sınıflandırmıştır.
Sibutraminin belgelenen yan etkileri ve kalp riskleri
Sibutraminin yan etkileri sadece teorik değildir; bunlar iyi belgelenmiş ve potansiyel olarak hayati tehlike arz etmektedir. Yaygın reaksiyonlar arasında ağız kuruluğu, kabızlık, uykusuzluk ve baş ağrısı bulunur. Ancak daha ciddi olan yan etkiler, ilacın vücudun 'savaş ya da kaç' sistemini uyararak kan basıncını yükseltebilmesi ve kalbin daha hızlı atmasını sağlayabilmesidir. Bu fizyolojik değişiklikler, özellikle kalp hastalığı öyküsü olan bireyler için ölümcül sonuçlara yol açabilir.
Sibutramin ayrıca diğer ilaçlarla tehlikeli şekillerde etkileşime girebilir. Örneğin, monoamin oksidaz inhibitörleri veya seçici serotonin geri alım inhibitörleri gibi belirli antidepresanlarla birlikte alınırsa, serotonin sendromu adı verilen ciddi bir durumu tetikleyebilir. Her iki ilaç da serotonin seviyelerini yükselttiğinden, bu seviyeler aşırı yüksek hale gelirse potansiyel olarak hayati tehlike arz eden bir reaksiyona neden olabilir. Aynı risk, sibutramin sumatriptan gibi bazı migren ilaçlarıyla veya fentanil gibi belirli opioid ağrı kesicilerle alınırsa da ortaya çıkabilir. Serotonin sendromu, kafa karışıklığı, huzursuzluk, aşırı terleme, ateş, hızlı kalp atışı, kas spazmları ve koordinasyon sorunları gibi ciddi semptomlar yaratır.
Molecule haplarında gizlenen gerçek
Molecule adlı ürünlerin etiketinde karahindiba kökü, rezene tohumları ve siyah çay gibi zararsız görünümlü bitkisel maddeler listelenmiştir. Ancak testler, bu hapların aslında yasaklı sibutramin içerdiğini ortaya koymaktadır. Bu yanıltıcı etiketleme, tüketicilerin ürünün gerçek içeriğini bilmeden kullanmasına neden olmaktadır. Sosyal medyada influencer'ların hızlı kilo verme dönüşümlerini sergileyen viral videolar, beden imajı endişeleri yaşayan gençleri bu tehlikeli ürünlere yöneltmektedir.
Rusya ve Doğu Avrupa'da ortaya çıkan bu trend, Ozempic ve Wegovy gibi yasal kilo verme ilaçlarının manşetlere hakim olduğu ABD ve Birleşik Krallık'tan farklı bir yol izlemektedir. Gençler, bazıları deneyimlerini yakın zamanda yapılan BBC raporunda paylaşarak, Molecule adlı ilaca yönelmektedir. Bu tercih, hızlı sonuç vaat eden ürünlerin çekiciliğinin, sağlık riskleri karşısında ne kadar güçlü olduğunu göstermektedir.