Eli Lilly tarafından geliştirilen deneysel bir ilaç, obezite tedavisinde önemli bir adım atılmasını sağlayabilir. Eloralintide adı verilen bu enjeksiyonlu ilaç, haftada bir kez uygulanmakta ve fazla kilolu veya obez ancak diyabeti olmayan yetişkinlerde doza bağımlı şekilde anlamlı kilo kaybına yol açmaktadır. Eli Lilly tarafından finanse edilen Faz 2 klinik denemesinde elde edilen veriler, bu yeni tedavi yönteminin potansiyelini açıkça ortaya koymaktadır.
Çalışmanın kapsamı ve elde edilen sonuçlar
Araştırma, 263 yetişkinin katılımıyla gerçekleştirilmiş ve 48 hafta sürmüştür. Plasebo alan kontrol grubunda vücut ağırlığında yalnızca %0,4'lük bir azalma gözlenirken, eloralintide ile tedavi gören katılımcılar vücut ağırlıklarının %9,5 ile %20,1'i arasında kaybetmişlerdir. Bu fark, ilaçların farklı dozlarına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Çalışmaya katılan hastaların büyük çoğunluğu ilacı genel olarak iyi tolere etmiş ve yan etkileri minimal düzeyde kalmıştır. Araştırmacılar, eloralintide ile tedavinin sadece kilo kaybında değil, aynı zamanda kardiyometabolik sağlık göstergelerinde de iyileşmeler sağladığını tespit etmiştir.
Eloralintide uygulamasının etkileri, kilo kaybının ötesine geçmektedir. Çalışmada, bel çevresi, kan basıncı, lipid profilleri, glisemik kontrol ve iltihaplanma belirteçlerinde belirgin iyileşmeler kaydedilmiştir. Bu göstergeler, kardiyometabolik risk faktörleri olarak bilinmektedir ve bu faktörlerdeki iyileşme, kalp hastalıkları ve metabolik sorunların riskini azaltmaktadır. Baş çalışma yazarı Dr. Liana K. Billings, Illinois'teki Endeavor Health'te diyabet ve kardiyometabolik hastalıklarda klinik ve genetik araştırma direktörü olarak görev yapmaktadır.
Eloralintide'nin çalışma mekanizması ve GLP-1 ilaçlarından farkı
Eloralintide, popüler GLP-1 ilaçlarından farklı bir mekanizmayla çalışmaktadır. Ozempic, Wegovy, Mounjaro ve Zepbound gibi ilaçlar bağırsak hormonu GLP-1'i (glukagon benzeri peptit-1) taklit ederken, eloralintide amilin adlı bir pankreas hormonunu taklit eden seçici bir amilin reseptör agonistidir. Bu farklı yaklaşım, yeni tedavi seçenekleri sunmakta ve farklı hasta gruplarına uygulanabilirlik sağlamaktadır. Eloralintide, GLP-1 ilaçlarına benzer şekilde sindirimi yavaşlatmaya, iştahı azaltmaya ve yemeklerden sonra kan şekerini kontrol etmeye yardımcı olmaktadır.
Henüz eloralintide, klinik kullanım için FDA onayı almamıştır. Ancak araştırmacılar, bu yılın sonuna kadar obezite tedavisi için Faz 3 klinik çalışmalarını başlatmayı planlamaktadırlar. Eli Lilly Kardiyometabolik Sağlık başkanı, ilaçın ayrıca GLP-1 ilaçlarıyla kombinasyon halinde kullanım için de değerlendirildiğini doğrulamıştır. Eloralintide ile ilgili kaydedilen en büyük yan etkiler hafif ila orta derecede gastrointestinal semptomlar ve yorgunluk olmuştur; bu etkiler daha yüksek dozlarda daha belirgin hale gelmektedir.
Uzmanların değerlendirmesi ve endişeleri
Dr. Liana K. Billings, çalışmada gözlemlenen kilo kaybının klinik olarak etkili olduğunu vurgulamıştır. Sadece 48 haftada bu derece kilo kaybı ile, insanların hipertansiyon, hiperlipidemi, osteoartrit, uyku apnesi ve diğer kilo ile ilgili durumlar gibi hastalıklarda iyileşme veya çözüm yaşadığını belirtmiştir. Billings, çalışmada kilo kaybının bir en düşük noktasını veya platosunu görmediğini, bu nedenle çalışma daha uzun bir süre devam etseydi kilo kaybının devam edeceğini beklediğini ifade etmiştir. Ayrıca, eloralintide kullanan katılımcıların %90'ına kadarı en az bir BMI kategorisinde iyileşme göstermiştir.
Sonuçlar The Lancet dergisinde yayınlanmış ve bu ayın başlarında Atlanta, Georgia'daki ObesityWeek 2025'te sunulmuştur. Ancak bazı uzmanlar, yeni anti-obezite ajanları hakkında endişelerini paylaşmaktadırlar. Dr. Brett Osborn, Florida'da beyin cerrahı ve uzun ömür uzmanı olarak, ilerleyici direnç antrenmanı ve günlük makrobesin alımlarına dikkat edildiğinde, hiçbir kişinin kilo vermemesinin mümkün olmadığını belirtmiştir. Osborn, büyük ilaç şirketlerinin mevcut ajanlara benzer, ancak muhtemelen benzer şekilde etkili olacağını kanıtlayacak yeni ilaçlar sunmak için yeni hedefler aramaya devam edeceğini düşünmektedir.
Dr. Osborn ayrıca, ilaçla ilişkili daha düşük kardiyovasküler riskin muhtemelen katılımcıların vücut yağı kaybetmesinden kaynaklandığını belirtmiştir. Vücut yağı kaybı, yaşa bağlı tüm hastalıklar için riski azaltmaktadır. Osborn'a göre, bir bireyin bakımını denetleyen deneyimli ve yetkin bir doktoru varsa ve sadece ilacı kullanmanın yanı sıra sağlıklı alışkanlıkların oluşumunu yönlendiriyorsa, kilo verecektir. Bu bağlamda, eloralintide'nin başarısı, tıbbi rehberlik ve yaşam tarzı değişiklikleriyle birlikte uygulandığında daha etkili olacaktır.
Alternatif tedavi seçeneği olarak eloralintide'nin potansiyeli
Dr. Sue Decotiis, New York City'de tıbbi kilo kaybı doktoru olarak, eloralintide'nin alternatif bir tedavi olarak potansiyelini değerlendirmiştir. Decotiis'e göre, ne kadar çok reseptör sistemi etkilenirse, bir hasta o kadar çok kilo verebilir. Bu nedenle iki reseptörü hedef alan tirzepatide (Mounjaro, Zepbound), Ozempic ve Wegovy'den daha fazla kilo kaybına neden olmuştur. Decotiis, kendi pratiğinde, hastalar Ozempic'ten tirzepatide'ye değiştirildiğinde önemli ölçüde daha iyi sonuçlara tanık olduğunu belirtmiştir.
Daha fazla reseptörü hedef almak, daha basit ilaçlara iyi yanıt vermeyen veya 'duvara çarpan' hastalar için bir çözüm olabilir. Decotiis, uzun vadeli güvenlik ve sonuçlar için, peptit ilaçlar gibi eloralintide'nin umut gösterdiğini ifade etmiştir. Obezite karmaşık bir durum olduğu için, tek bir tedavi herkes için işe yaramayabilir. Her hastanın ihtiyaçlarını gerçekten karşılamak için, farklı etki mekanizmalarına sahip tedavilere ihtiyaç vardır. Bu sayede her kişi, kendisi için etkinlik ve tolere edilebilirliğin en iyi dengesini sunan tedaviyi alabilir.
Eloralintide'nin geliştirilmesi, obezite tedavisinde yeni bir çağın başlangıcını işaret etmektedir. Araştırmacılar, bu yılın sonuna kadar Faz 3 klinik çalışmalarını başlatmayı planlamakta ve ilaçın GLP-1 ilaçlarıyla kombinasyon halinde kullanılabilirliğini de araştırmaktadırlar. Sonuç olarak, eloralintide gibi yeni anti-obezite ajanları, obezite ve buna bağlı kardiyometabolik hastalıkların tedavisinde hastaların seçeneklerini artıracak ve daha kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.